Strak optreden 100-jarige RAF

tekst en beeld: Riekelt Pasterkamp

Met een strak optreden in de lucht en op de grond liet de 100-jarige Royal Air Force zich op 10 juli in Londen van haar beste kant zien. Koningin Elizabeth en haar familie zagen bijna 1400 militairen en een stoet van ruim 100 vliegtuigen langs en over Buckingham Palace komen.

Natuurlijk ‘helden’ uit de Battle of Britain zoals Spitfires en een Lancaster. Maar ook zes Chinook-transporthelikopters, drie Apaches, een gigantische C-17 Globemaster en Tornado’s. Het getal 100 werd in de lucht gevormd door Typhoons. Ook drie gloednieuwe F-35’s kwamen over. De toestellen arriveerden vorige maand vanuit de Verenigde Staten in Engeland. Het demonstratieteam Red Arrows sloot de armada af. Op en rond de Mall stonden tienduizenden toeschouwers.

‘We versturen vandaag een strategische boodschap’, aldus de commandant van de Britse luchtmacht, sir Stephen Hiller. ‘We zijn nog altijd een van de meest toonaangevende luchtmachten ter wereld. Actief bij operaties in 23 landen en in staat om waar ook ter wereld kracht en invloed te tonen.’ De viering van het eeuwfeest begon met een dienst in Westminster Abbey in aanwezigheid van de koninklijke familie. Later reikte de Koningin ter gelegenheid van het jubileum een nieuw vaandel uit aan de RAF. Op het voorterrein van Buckingham Palace werd het door twee geestelijken gezegend. Daarna klonk het Britse volkslied.

De commandant van de Koninklijke Luchtmacht, luitenant-generaal Dennis Luyt, was in Londen van de partij. Op Twitter postte hij een foto vanuit de kerk met de tekst: ‘Vandaag vieren we in London 100 jaar Royal Air Force. Onze Koninklijke Luchtmacht is tijdens de Battle of Britain uit de RAF voortgekomen. En met de F-35 en andere gezamenlijke capaciteiten gaan we een mooie toekomst tegmoet. Proud to be partners!’

De voorloper van het Nederlandse luchtwapen werd in juli 1913 opgericht in de vorm van een Luchtvaartafdeling (LVA) van de Koninklijke Landmacht. Dit gebeurde op het vliegveld Soesterberg. Het complete luchtwapen bestond destijds uit een toestel, de Brik. Op 26 juli 1944 werd in Londen het Directoraat Nederlandse Luchtstrijdkrachten opgericht. Pas in 1953 werd de luchtmacht erkend als zelfstandig krijgsmachtonderdeel.

Toch houdt de Koninklijke Luchtmacht vast aan 1913 als oprichtingsjaar. De ‘verjaardag’ wordt jaarlijks op 1 juli gevierd. Traditioneel  worden daarbij ook de in het afgelopen kalenderjaar overleden militairen en burgermedewerkers herdacht bij het Monument voor Gevallen Vliegers op de voormalige Vliegbasis Soesterberg. Generaal Luyt memorerde daarbij dit jaar oorlogsvlieger Jan Plesman. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontsnapt naar Engeland, vloog hij daar Spitfires, tot hij op 1 september 1944 bij Saint-Omer in Frankrijk werd neergeschoten. Zijn toestel en lichaam zijn nooit gevonden.

Museum

In het museum is de 100-jarige geschiedenis van de Britse Royal Air Force (RAF) te vinden. Het RAF-museum in het noorden van Londen is niet zo mooi als het Nationaal Militair Museum in Soesterberg, maar met een brok geschiedenis waar je u tegen zegt. Van medailles tot bommenwerpers en alles er tussenin. Verplichte kost voor Engelse schoolkinderen in uniform die er dan ook in grote groepen te vinden zijn.

De RAF is wonderlijk ontstaan: het vliegenierskorps en de marineluchtdienst ruzieden tijdens de Eerste Wereldoorlog over vliegtuigen en motoren. Er gingen stemmen op om ze samen te voegen. Op 29 november 1917 gaf het Britse parlement zijn goedkeuring aan de oprichting van de Royal Air Force, die op 1 april 1918 een feit werd.

Bij de oprichting telde de RAF 230.000 personeelsleden. Anno 2018 zijn dat er bijna 37.000. Het hoogste aantal mensen in dienst werd –niet verwonderlijk– bereikt in 1944: 1,2 miljoen. Van het huidige bestand is maar 7 procent vlieger. De grootste groep (38 procent) zijn techneuten.

www.rafmuseum.org

www.visitbritain.nl