Van alles wat
Column door Voorzitter KNVOL commodore b.d. drs. Tom de Bok
De zomerperiode is weer achter de rug en we pakken de draad van het gewone leven weer op. Normaal is de zomerperiode ook vanuit defensie- en veiligheidsoptiek rustig. Velen zijn met vakantie en de politiek is met reces. Dit alles was deze zomer anders: instorting van Afghanistan; een Europees leger; de defensiebegroting; Iraanse minister naar Nederland en de nieuwe vrachtwagens van Defensie die te zwaar en te hoog zijn en teveel brandstof verbruiken. Ik ga in op drie onderwerpen.
Afghanistan ‘ingestort’. De eerste vraag is of dat ook het geval is. De Taliban is terug van nooit weggeweest. Hoewel door de media en de politiek wordt gesproken alsof het een inval is van een buitenlandse militaire macht, is het gewoon een binnenlandse partij die na twintig jaar met minimale militaire middelen de macht teruggrijpt. Na de Amerikaanse inval in 2002 is de Taliban opgegaan in de bevolking en ondergronds verdergegaan. Het leiderschap is vanuit Pakistan doorgegaan met het uitbouwen van de Taliban onder het motto ‘wij hebben de tijd’. Dit kan ook vrij eenvoudig, want een groot deel van de bevolking steunt de Taliban. Ik kan hierover uit eigen ervaring spreken. In 2005 was ik commandant van een Provinciaal Reconstructie Team (PRT) in de Provincie Baghlan, gelegerd in Pol-e-Khomri. In die periode doorkruisten wij de hele provincie in onze ijver om hearts en mindsvan de bevolking te winnen. We deden van alles: waterputten en stroomvoorziening aanleggen, helpen met het opzetten van scholen en lokaal bestuur en het initiëren van kleinschalige economische projecten. Natuurlijk werden ons geld en onze projecten graag in ontvangst genomen. Maar de Taliban-cultuur gebaseerd op de islam en de daarbij behorende sharia bleven de basis van de samenleving. Vrijwel niemand zat te wachten op onze ‘westerse’ ideeën. Actieve Taliban-leden hadden het ‘naambordje’ op de deur aangepast. Dat was overigens niets nieuws. Na de val van de Muur in 1989 zagen we hetzelfde proces; veel communistische leiders transformeerden onmiddellijk tot fervent democraten. Ook de afgelopen twintig jaar zijn jongens naar de madrassen gestuurd om tot Talib te worden opgeleid. Dit zijn de strijders van nu. Ik ben ervan overtuigd dat veel jongens waaraan wij kleurboeken en frisbees hebben uitgedeeld, nu Talibanstrijder zijn. Ten slotte nog een opmerking over de suggestie dat Nederland veel Afghanen in dienst had die nu moeten worden opgehaald. Ons PRT heeft uiteraard gebruik gemaakt van diensten van lokale Afghanen. Aannemers, bewakers, tolken voor hand- en spandiensten. Want echte tolken kwamen uit Nederland. Deze Afghanen werden via de gouverneur bemiddeld en door ons niet geregistreerd. De meesten konden ook niet lezen of schrijven, noch konden we hun identiteit verifiëren. Ook het frame dat na zestien jaar deze mensen door de Taliban zullen worden vermoord, is op zijn minst twijfelachtig. Immers, dan was dat allang gebeurd, want de Taliban zijn nooit weggeweest.
Defensiebegroting. “Defensie kan haar grondwettelijke taak niet uitvoeren.” Deze schokkende mededeling vanuit met ministerie van Defensie zou toch moeten leiden tot onmiddellijke actie, zou je denken. Echter, onze Kamerleden zwegen en ook het demissionaire kabinet ziet geen aanleiding hier ook maar iets aan te doen, getuige de fooi van ca €400 waarmee het budget voor 2022 wordt verhoogd. Dit terwijl de Commandant der Strijdkrachten heeft aangegeven minimaal 4,5 miljard euro extra nodig te hebben om aan de grondwettelijke taken te voldoen.
Een Europees leger. Dat is de oplossing volgens de EU en sommigen in Nederland. Als de politieke wil er is, dan is een Europese interventiemacht een fluitje van een cent. Dan laat ik de materiele tekortkomingen even rusten, want Europa heeft nu al een groot tekort aan wapensystemen, waardoor een inzet zonder Amerikaanse steun onmogelijk is. Het is de politieke wil waar het omdraait. Een gezamenlijk buitenlands en veiligheidsbeleid is de grondslag. Dus geen nationale ministers van Buitenlands Zaken meer, maar alleen een EU-ministerie. Wel een aardige bezuiniging trouwens. Ook nationale parlementen spelen geen rol meer op dit gebied. Hoever kun je als politicus zijn losgezongen van de realiteit? Heel ver, zo blijkt.
Reageren: voorzitter@onzeluchtmacht.nl