Zonder het luchtwapen gaat Oekraïne en dus het Westen verliezen

Allereerst wens ik u allen een voorspoedig 2023. Laten we hopen dat dit jaar beter wordt dan 2022. Helaas ziet het daar nog niet naar uit. De oorlog in Oekraïne met alle consequenties voor de Nederlandse burger – zoals inflatie en hoge energiekosten – lijkt voorlopig niet ten einde. Ook de vooruitzichten op een spoedige positieve wending zijn niet rooskleurig. Hoewel Westerse politici zeggen alles te doen voor een ‘overwinning’ van Oekraïne, zijn de kansen daarop niet groot. Je kunt je afvragen of de ‘overwinning’ al niet ver buiten de realiteit ligt. Maar los daarvan ziet het er niet naar uit dat Oekraïne Rusland zal kunnen verdrijven uit de ingenomen gebieden, ondanks alle steun. Rusland lijkt de lessen uit 2022 te hebben geleerd en wat nog zorgwekkender is: Poetin heeft de oorlogseconomie bevolen. Dagelijks rollen wapens van de band. Nieuwe T-90-tanks en andere gepantserde voertuigen worden in aanzienlijke aantallen geproduceerd. Ook de productie van munitie loopt voorspoedig, ondanks Westelijke sancties.

Het enige dat gelukkig nog niet echt van de grond komt in Rusland is het luchtwapen. Gecoördineerde inzet van grond- en luchtstrijdkrachten vindt nauwelijks plaats. Air power beperkt zich vooral tot kruisvluchtwapens en bewapende drones, die overigens wel aanzienlijk schade aanrichten aan infrastructuur en de bevolking terroriseren. Rusland zal doorgaan met aanvallen op ‘kritische doelwitten’ zoals regeringscentra, command & control-faciliteiten, energievoorziening en andere vitale infrastructuur. In de komende fase van de oorlog zullen de Russen pogen hun doelstellingen te bereiken met een uitputtingsoorlog. Zeker als de Oekraïense luchtverdediging door zijn middelen heen raakt.

Oekraïne kan daar te weinig tegenoverstellen. De afhankelijkheid van westerse steun is enorm, maar die lijkt tegen zijn grenzen te lopen. Het Westen heeft wel eindelijk de volgende stap gezet met de levering van zware wapens. Oekraïne krijgt enige tientallen tanks en mondjesmaat Patriot-luchtverdedigingssystemen, waaronder twee Nederlandse Patriot launchers met raketten. Dit zal echter het verschil niet maken, onder meer vanwege de beperkte munitievoorraden en de geringe aantallen Patriots en andere raketten. Deze kunnen ook niet snel worden aangevuld. Verder duurt het weken, zo niet maanden, voordat deze wapensystemen operationeel inzetbaar zijn. Velen spreken over een voorjaarsoffensief van de kant van Rusland, maar een winteroffensief is niet denkbeeldig. Hopelijk is de nieuwe Westerse materiele steun niet too little, too late.

Ook de mobilisatie van militairen gaat in Rusland onverminderd door. Criminelen en huurlingen hebben hierin een belangrijk aandeel, terwijl Oekraïne zijn jonge mannen en vrouwen moet inzetten. Verliezen hebben voor Oekraïne een veel grotere impact op de maatschappij. Deze oorlog kent enorme verliezen aan militairen en aan Oekraïense kant ook aan burgers. Ook hier is het Russische potentieel vele malen groter dan het Oekraïense. Voor Oekraïne zal ‘de laatste man’ eerder aan de orde zijn.

Als het Westen serieus wil bijdragen aan het voorkomen van een uiteindelijke Russische overwinning, is het beschikbaar stellen van air power onvermijdelijk. Het luchtwapen is in elk recent conflict doorslaggevend geweest voor de overwinning. In de Golfoorlog van 1991, de oorlogen op de Balkan en de Golfoorlog van 2003 was de inzet van air power doorslaggevend. Er werd korte metten gemaakt met Sadams leger ten koste van minimale eigen verliezen. Ook Milosovic bond in na massale NAVO-luchtaanvallen in 1995 en 1999. Oekraïne moet dus zo snel mogelijk de beschikking krijgen over jachtvliegtuigen. Het doorschuiven van vliegtuigen van Russische makelij vanuit Oost-Europese landen kan meteen. Deze toestellen kunnen worden aangevuld met overtollige F-16’s uit Europese en Amerikaanse voorraden. Daarnaast moeten we Oekraïne voorzien van modernere 4e generatie jachtvliegtuigen. A-10’s, F-15’s en F-16’s zijn er genoeg. De Amerikaanse boneyard in Arizona staat er vol mee. Het omscholen van Oekraïense vliegers en techneuten kan het probleem niet zijn, dat is een kwestie van beginnen.

Voorts moet het Westen maximaal inzetten op het opschalen van de defensie-industrie in Europa en Amerika. Alleen zo kunnen we onze voorraden aanvullen en uitbreiden, en nieuwe wapensystemen ontwikkelen. Dit vereist meerjarige zekerheden waarop deze industrietak zijn investeringen kan doen. Het vastleggen van minimaal 2% van het Bruto Nationaal Product is hiervoor een cruciale voorwaarde, evenals een defensienota die verder reikt dan één kabinetsperiode. Voorts moeten we af van de ban op investeringen in de wapenindustrie door banken en pensioenfondsen. Ook na deze oorlog zal Rusland een bedreiging blijven en de Westerse reacties op deze oorlog werken bovendien als afschrikking richting China.

Voorzitter KNVOL commodore b.d. drs. Tom de Bok