Lustrumreis 3 november 2023 – Regio Limburg

12 maart 2024 Webredactie

Het is inmiddels een mooie traditie, het vieren van ons lustrum. We hadden allereerst het concert van de luchtmacht kapel waar naast onze leden ook vele hoge militairen en zelfs de Gouverneur bij aanwezig waren. We vlogen voor de airshow naar RAF-vliegbasis Fairford en vijf jaar later naar de USAF-vliegbasis Mildenhall. We bezochten het “Technik Museum” in Speyer en Sinsheim en tenslotte de Airbusfabriek in Hamburg in combinatie met het “Luftfart Museum” in Berlin-Gatow. Nu kozen we voor Zuid-Duitsland waar we na een snelle busrit door een fantastische blik op de Bodensee en de al vroeg besneeuwde Zwitserse Alpen direct in vakantiesfeer werden gebracht.

Het Zeppelinmuseum was ons eerste reisdoel. Graf Zeppelin ontwierp en bouwde hier zijn luchtschepen, een productie die ook na zijn dood in 1917 tot 1937 door liep. Zeppelins waarvan de laatsten (Graf Zeppelin en Hindenburg) de afmetingen van de Titanic evenaarden. Het museum ligt in Friedrichshafen naast de ferriehaven met onophoudelijk verkeer naar Oostenrijk, Zwitserland en het Duitse Konstanz. Het ziet eruit alsof het in het interbellum, tijdens het hoogtepunt van het luchtschepenverkeer, is gebouwd.

Binnen doorloopt men de gehele geschiedenis en ontwikkeling van het luchtschip. Vele films en bewaard gebleven fabricagemiddelen geven een goede indruk hoe de seriematige bouw van de luchtvaartuigen verliep.

Ook ziet men nog vele originele onderdelen als fabricagemiddelen, ankerplaten, motoren, motorgondels, spanten en rompdelen. Verder is een deel van de Hindenburgromp ter hoogte van de passagiers- en bemanningsverblijven op ware grootte nagebouwd. Zowel promenadedek, de salon, slaap-, rookruimte en stuurhut van het 245 meter lange schip zijn aanwezig. Elders kijkt men in de reusachtige romp met een diameter van ruim 30 meter en ziet men naast de rookruimte ook de ruimte waarin de gascellen werden geplaatst. De watertanks voor consumptie en trimmen van het gevaarte complementeren het geheel.

Het verongelukken van juist deze zeppelin maakte na ruim 1600 succesvolle lange afstandsvluchten een einde aan de grootschalige passagiersinzet van de luchtschepen.

De overgebleven tijd werd gebruikt voor een wandeling langs het meer waarna we voor het doorbrengen van de nacht naar ons hotel werden gebracht.

Dag twee is voor een bezoek aan het bij de luchthaven gelegen Dornier-Museum. Claude Dornier was universitair geschoold en allereerst in dienst van Graf Ferdinand von Zeppelin. Dat leidde ertoe dat fundamenteel wetenschappelijk onderzoek aan de basis van elk van zijn vele ontwerpen lag. Aerodynamische berekeningen, windtunnel proeven en nieuwe productie- en verbindingstechnieken vormden de rode draad van zijn rijke oeuvre.
In het interbellum waren het de vliegboten die op de voorgrond traden, na de tweede wereldoorlog de short take-off toestellen. Weer later kwamen daar de ruimtevaart en zelfs de medische technologie – o.a. niersteenvergruizers – bij. Dat alles is in het grote moderne museum zowel binnen als buiten te zien. Alles was toegankelijk en menig verenigingslid zat lange tijd tussen de boeken en memorabilia van de rijk gesorteerde museumwinkel te neuzen.
Voor ons was ook de Nederlandse connectie een eyeopener. Nederland bestelde in 1921 tweeënzeventig Dornier Wal vliegboten die door Aviolanda in Papendrecht zouden worden gebouwd. Helaas konden door geldgebrek er maar eenenveertig worden afgeleverd die echter in de Indonesische archipel van onschatbare waarde bleken te zijn. Na opgedane ervaring was de MLD in staat een specificatie voor een nieuw groter toestel uit te schrijven. Dat werd de Dornier Do25 die in Altenrhein tegenover Friedrichshafen, dus in Zwitserland, werden gebouwd en in Friedrichshafen werden ingevlogen.
In 1936 werd de licentieovereenkomst getekend waarna – bij de Schelde de vleugels en bij Aviolanda romp, staart en eindassemblage – de productie kon worden
voorbereid en opgestart. In mei ’40 waren er zes afgeleverd maar daarna werd de fabricage tot september ’44 voortgezet zodat tot de productiestop er uiteindelijk 194 werden afgeleverd. Beide toestellen, de Dornier Wal en Do24 konden uiteraard op onze extra belangstelling rekenen.
Laat in de middag reden we naar München om daar de avond en nacht door te brengen. Op dag drie bezochten we het museum ‘Flugwerft Schließheim’ dat een dag eerder door de voorzitter was geïntroduceerd. Schließheim werd als eerste vliegveld van de Königlich-Bayerische Fliegertruppe in gebruik genomen. Na WOI kreeg het een civiele bestemming en werden er vanuit het vliegveld volop post- en passagiersvluchten uitgevoerd. ’s Avonds kregen de grote aantallen ingezette Junckers hier hun onderhoud. Udet-Flugzeugbau bouwde er sport- en passagiersvliegtuigen maar vanaf 1927 werd het een geheim opleidingscentrum voor toekomstige Luftwaffe piloten. Vervolgens transformeerde Schließheim geleidelijk ‘het standort’ van de vele Jagdfliegerschulen van de Luftwaffe. In 1992 werd de Flugwerft een van de vier locaties van het “Deutsches Museum”.
We zien de totale geschiedenis van de Duitse luchtvaart. Beginnend met de ballonvaart, de zweefvluchten van o.a. Otto Lilienthal en de eerste zweef- en motorvliegtuigen. We bekijken de toestellen, waaronder een ex. MLD Fokker DXII, die tijdens WOI werden ingezet. Dan komen de zweefvliegtuigen die in de aanloop naar WOII werden gebruikt om toekomstige piloten vliegvaardigheid bij te brengen. Vervolgens zien we die WOII-gevechtsvliegtuigen en een caleidoscoop van vliegtuigmotoren. Bij ons bezoek stond nog niet alles op zijn definitieve plaats omdat aan het grote glazen dak werd gewerkt. De nieuwbouw had met ernstige lekkages te kampen en dat maakte een forse ingreep noodzakelijk. Vooral in de laatste hal stonden enkele toestellen op elkaar gepropt en niet mooi museaal en fotografeerbaar opgesteld.

We zagen daar de naoorlogse Duitse ontwerpen en toestellen uit het NAVO en Warschaupact arsenaal. Bijzonder en uniek zijn de drie “Zenkrechtstarters” Dornier Do31,
VAK 191B en VJ 101 plus de Boeing EADS X-31 Vector.
We sloten ons bezoek af met een eten in de Schlosswirtschaft Oberschleisheim om uiteindelijk op dag vier in de zeer vroege uurtjes weer in Nederland aan te komen. Het was een geweldige lustrumreis waarin we veel hebben gezien en vele vriendschappen zijn gesmeed. Een lustrumreis die het waardig is om in het illustere rijtje opgenomen te worden.