Transformatie inclusief tactische kernwapens

Column door Voorzitter KNVOL commodore b.d. drs. Tom de Bok

Als het vierde blad van 2022 op de mat valt, is de zomervakantie voor velen van u weer achter de rug. Ik hoop dat u een mooie vakantie heeft gehad. Helaas is het voor onze vereniging een minder goede zomer geweest. Op 21 juli is ons hoofd administratie Elly Blokhuis overleden. Een in memoriam vindt u in het verenigingsnieuws.

In de wereld was het ook geen rustige zomer. De oorlog in Oekraïne woekert door. De energieprijzen zijn nog steeds hoog en Poetin speelt met de gaskraan. Kortom, een koude herfst en winter zijn niet denkbeeldig.

Het wordt nu pijnlijk duidelijk dat in vrijwel heel Europa de krijgsmachten schromelijk zijn verwaarloosd. Na het leveren van wat materieel en munitie aan Oekraïne zijn de voorraden al uitgeput. De staatssecretaris van Defensie luidde de noodklok dat Nederland zich niet kan permitteren nog meer hiervan aan Oekraïne te leveren. Er is weliswaar geld vrijgemaakt om Defensie te herstellen, maar dat is niet morgen geregeld. De productiecapaciteit van de leveranciers is onvoldoende en kan ook niet snel worden opgeschaald. Daarbij kampen de defensiebedrijven ook met personeelstekorten. En mocht het energietekort oplopen, dan zal ook deze productie stokken. Geen vooruitzicht waarvan je echt blij wordt.

In Nederland zijn ondertussen de eerste extra investeringen gedaan. Aanvullende F-35’s, wapens en munitie zijn besteld. Verder herstel van de zo broodnodige logistiek en andere ondersteunde diensten is in gang gezet. Voor wat betreft de nieuwe aankopen hoop ik niet dat de reflex wordt gevolgd om meer van hetzelfde aan te schaffen. Dus geen drones die twintig jaar geleden zijn ontwikkeld, maar nieuwe die nu worden ontwikkeld. US Air Force-bevelhebber generaal Charles Q. Brown stelde in een interview dat de NAVO de laatste twintig jaar in de comfortabele positie verkeerde van totaal luchtoverwicht. Drones, jachtvliegtuigen en helikopters konden hierdoor onbedreigd opereren. Die tijd is voorbij. De Russen zijn Oekraïne binnengevallen en ook China voert de dreiging rond Taiwan op na het bezoek van Nancy Pelosi. De competitie tussen de drie grote mogendheden is weer terug. Radicale en snelle transformatie is dus vereist, aldus Brown. Verouderde (wapen)systemen zoals vierde generatie vliegtuigen en drones als de MQ-9 Reaper dienen versneld te worden uitgefaseerd. Zij zijn onbruikbaar tegen een modern uitgeruste tegenstander. Nieuwe 6e generatie vliegtuigen en autonome onbemande systemen zijn de toekomst. De bevelhebber van de Britse Royal Air Force sluit zich hierbij aan. Hij pleitte recentelijk voor grote aantallen expendable drones, die ver en snel vliegen en significant kunnen bijdragen aan het luchtoverwicht en uitschakelen van gronddoelen.

De ontwikkelingen gaan dus snel. Nederland staat nu aan de vooravond van de keuze om in dit traject van de VS mee te gaan. Dus aansluiten bij de nieuwe ontwikkelingen en in Europa het voortouw nemen. Nederland hoeft nauwelijks desinvesteringen te doen om geld vrij te maken, want er is vrijwel niets meer. Met de F-35 als basis kunnen we nu vervolgstappen zetten. Dus geen MQ-9 Reapers bijkopen en daar een paar raketten onder hangen. We hebben nieuwe autonome, bewapende drones nodig, die op het nieuwe slagveld het verschil maken. Vereist is dan wel dat we het komende decennium minimaal de 2% vasthouden. Daar ziet het helaas nog niet naar uit. Vanaf 2026 zakt dit percentage weer naar 1,83%. Er is dus nog werk te verrichten, te beginnen met een snelle update van de Defensienota.

Een ander onderwerp dat binnen de NAVO aandacht verdient maar nog onbesproken blijft, zijn de tactische kernwapens. De inzet daarvan zit in de gereedschapskist van de Russische krijgsmacht. Volgens experts past het gebruik van deze wapens ook in de Russische strategie van escalatie om een conflict te beëindigen. Het Westen en de NAVO kunnen hier weinig tegenoverstellen. Tactische kernwapens hebben we nauwelijks en ze kunnen alleen met vliegtuigen worden ingezet. De inzet van strategische kernwapens is geen optie: hiertoe zal de VS nooit overgaan omdat dan vernietiging van het Amerikaanse homeland dreigt. De NAVO zou het zogeheten dubbelbesluit uit de jaren 80 weer moeten afstoffen: kruisvluchtwapens met een tactische nucleaire lading invoeren. Dit draagt bij aan de afschrikking en zal de drempel voor de inzet van tactische kernwapens door Rusland en China aanzienlijk verhogen en onze veiligheid vergroten.

Reageren: voorzitter@onzeluchtmacht.nl