Binnenlands nieuws

2022: Oorlogsdreiging en meer geld voor Defensie nog urgenter

Column door Voorzitter KNVOL commodore b.d. drs. Tom de Bok

Eindelijk een nieuw kabinet. Hoewel, nieuw? Het is maar hoe je ertegen aan kijkt. Dezelfde partijen en veel dezelfde gezichten. Een minister en staatssecretaris zonder enige ervaring, kennis van of affiniteit met Defensie, maar dat is bij Defensie regel. Niets nieuws onder de zon dus. Ze komen wel met extra geld, ongeveer drie miljard per jaar. Nog minimaal één miljard te weinig volgens de oproep van de vorige minister Kamp en de CDS. En nog ver van de NAVO-norm van 2%, maar beter iets dan niets.

Onmiddellijk duikt de oude discussie op of Defensie dit geld wel weggezet krijgt. Ik kan u al voorspellen dat dit niet gaat lukken. Het oplossen van de problemen en tekorten los je niet binnen drie jaar op. Het aanschaffen van nieuwe wapens, munitie en materieel en verbeteren van infrastructuur duurt jaren. De huidige bureaucratie inzake behoeftestelling en verwerving helpen daar ook niet bij. Het zou goed zijn als dit extra geld voor onze veiligheid ook in een meerjarenfonds zou worden gestort, net als voor het klimaat. Dan kan zorgvuldig worden onderzocht waaraan het geld moet worden besteed.

Geld is echter geen Haarlemmerolie en het lost niet de tekortkomingen bij Defensie op. De huidige structuur en capaciteiten zijn niet opgewassen tegen de dreiging van vandaag en morgen. Het jaarverslag Defensie meldt: ‘Defensie kan niet aan de opgedragen grondwettelijke taken voldoen’ en ‘verder herstel en modernisering zijn noodzakelijk’. Zoals de CDS al meermaals heeft aangegeven: Defensie moet transformeren en innoveren om toekomstbestendig te worden. Concreet betekent dit afstoten van capaciteiten die er niet toe doen of waarvoor geen personeel meer te krijgen is. Nieuwe capaciteiten moeten worden aangeschaft, waar mogelijk in multinationaal verband. Harde keuzes zijn daarbij onontkoombaar. Voorts dient de uitgeklede logistieke ondersteuning met prioriteit te worden hersteld. Met de huidige ondersteuning is slechts een klein deel van de eenheden inzetbaar.

De brede ‘toolbox’ kent veel capaciteiten die er niet meer toe doen. Met de beperkte logistieke capaciteiten en het tekort aan (ondersteunend) personeel is het niet meer dan een ‘losse flodder’. De Defensievisie 2035 van het vorige kabinet is een eerste aanzet; dit moet nu worden geconcretiseerd.

Het is immers vijf voor twaalf. De Russische (en Chinese) dreiging dwingt Europa en dus Nederland tot een andere kijk op defensie. Waarom doet Europa niet mee in de gesprekken tussen Rusland en de VS over Oekraïne? Het antwoord is simpel: omdat Europa op defensiegebied een dwerg is. En Europa is verre van eensgezind, waardoor gezamenlijk optreden onmogelijk is. Binnen de NAVO speelt hetzelfde probleem, nog afgezien van het feit dat de organisatie zonder de VS vrijwel tandeloos is. De machtspolitieke instrumenten van Europa bestaan uit diplomatie en economie. De Europese diplomatie is niet opgewassen tegen de sluwe Russische vos. Qua economie heeft Rusland Europa in de tang: Het land levert 35% van het gas in Europa. Als de Russen de gaskraan dichtdraaien, stort Europa in een economische en maatschappelijke crisis. Geen aantrekkelijk vooruitzicht. Macht door diplomatie en economie werkt onvoldoende. Dan zou militaire macht om de hoek helpen, maar die heeft de EU niet. Aan ‘deterrence’ (afschrikking) doet de EU niet. Ook de vijfduizend NAVO-militairen met een paar tanks en een paar jachtvliegtuigen in de Baltische staten en binnenkort in Bulgarije schrikken echt niet af.

In de EU ontstaat het inzicht dat meer relevante militaire capaciteiten nodig zijn om haar strategische belangen te behartigen. Nu is het een illusie dat EU dit tekort binnen afzienbare tijd kan repareren. De landen moeten zelf aan de bak. Nederland als vijfde economische macht in de EU zou ook hier, net als bij het klimaat, voorop moeten lopen en investeren in capaciteiten die bijdragen aan afschrikking. Een internationaal relevante Nederlandse krijgsmacht moet in staat zijn snel en robuust op te treden, over grote afstanden en in het hoogste geweldspectrum om de politiek-strategische belangen van Nederland en de EU te ondersteunen. Modernisering en innovatie is urgent. Minder personeel is daarbij een randvoorwaarde want dat wordt steeds schaarser.

Geef een reactie