Presentatie Marleen Jennissen
Vrijdag 21 april 2023
Marleen Jennissen over de berging van de Short Stirling W7630 MG-M in Echt – Susteren. Marleen had het haar vader, oud gemeenteraadslid Joep, beloofd dat zij zich na zijn overlijden zou inzetten voor de berging van menselijke resten van de vier vermiste vliegers en het wrak van deze Engelse bommenwerper. Marleen die voorzitter is geweest van Stichting Berging Stirling W7630 doorloopt met ons alle stadia van de berging.
Research – herdenken – bergen. Marleen werkte zich door Engels, Duits, Nederlands, Argentijns en Canadees archiefmateriaal. Bouwde een netwerk op en sparde met nationale en internationale deskundigen. Ze is lid van de studiegroep Luchtoorlog 1939 – 1945 (SGLO), die onderzoek doet naar WO II vliegtuigcrashes en vliegtuigwrakken, vermiste vliegers en evaders in kaart brengt. Tijdens haar zoektocht naar de nog vermiste bemanningsleden benaderde ze voortdurend beleefd, secuur, ter zake doende, respectvol geduldig en vasthoudend de diverse overheden. Zij zette zich in voor berging van de Stirling en pleitte met de SGLO voor een nationaal bergingsprogramma als eerbetoon aan de vliegers voor de gebrachte offers en om de nabestaanden duidelijkheid te geven.
De crew – missie – gevolgen. Vervolgens stelde Marleen de acht crewleden voor. Een gemengde crew die nog nooit in deze samenstelling met elkaar had gevlogen. Ze startten op 10 – 9 – 1942 vanaf Oakington en hadden als opdracht om de doelen Düsseldorf en Neuss te markeren met flares en tevens te bombarderen. De lading bestond uit zesendertig flares in drie bundels, 1 x 3 rode en 1 x 3 en zes 1000 ponders met onbekende ontstekers. De EODD gaat in dit geval uit van de meest gevaarlijke; Tail Pistol nr.37. ontstekers. Zeer gevoelige ontstekers waarbij door veroudering van het celluloid de onder veerspanning staande slagpin niet langer vastgehouden kan worden. Hierdoor kan de bom spontaan ontploffen, zonder externe beïnvloeding. Voor zelfverdediging beschikte men over acht 0,303 inch Browning machinegeweren. Tijdens de bomb run op 14.500 ft wordt de Stirling door middelzware 3,7 cm FLAK getroffen. Barr, de gezagvoerder, probeert naar Groot-Brittannië terug te vliegen. De bommen kunnen niet worden gedropt omdat de bommenluiken dicht blijven.
De intercom valt uit, de stuurinrichting en de radioapparatuur raken beschadigd. De gezagvoerder beveelt te springen maar het ontsnappingsluik aan de voorkant is niet te openen. De bemanning, een van hen Freberg is gewond aan de benen, probeert via het achterste ontsnappingsluik het toestel te verlaten. Het beschadigde toestel wordt vervolgens door Hauptmann Wandam met zijn Messerschmitt BF110 – F4 van NJG.1 boven Limburg onderschept en neergeschoten. Vier bemanningsleden hebben het waarschijnlijk niet gehaald. De gevolgen voor Düsseldorf waren op deze 10e september ook catastrofaal. 132 Doden, 552 gewonden en 110 vermisten. 900 Woningen waren totaal verwoest en 10.000 licht tot zwaar beschadigd. 8 Openbare gebouwen verwoest en 67 beschadigd. 30 Fabrieken met de grond gelijkgemaakt en 103 licht tot zwaar beschadigd, 19.000 mensen moesten evacueren.
Zoektocht MIA. Het toestel komt onder een hoek van tachtig graden nabij Abdij Lilbosch in een moerassig gebied neer maar stuit enkele meters diep op een zeer harde leemlaag en versplinterd in duizenden deeltjes. Van de acht bemanningsleden zijn er twee killed in Action (KIA), een Evaded (EVD) , een Prisoner Of War (POW) en vier Missing In Action (MIA). Alle inspanning is natuurlijk gericht op het vinden van de overblijfselen van de vermiste bemanningsleden met daarbij alle aandacht voor de nabestaanden. Er zijn al eerder bergingspogingen, o.a. in 1942, 1946 en 1949/1950, gedaan waarbij 2x een onderbeen in vliegerslaars werd gevonden. Marleen ging jarenlang naar hen op zoek en bezocht ontelbare militaire en niet-militaire kerkhoven in Duitsland, Nederland, België. Nergens was een spoor van de vier vermisten te vinden. De overblijfselen moesten zich dus nog in het wrak bevinden. Ze doet in 2003 een bergingsadvies wat uiteindelijk door de gemeente wordt afgewezen.
Hoge kosten, geen explosiegevaar als men niet dieper dan 50cm ploegt en Abt Dom Malachias (namens de grondeigenaar van de crashplaats) wil de grafrust niet verstoren. Vervolgens zoekt ze grootst de publiciteit in regionale en nationale pers tot aan de regionale en landelijke t.v. toe. Ze schrijft een boek ‘Ereschuld? De laatste vlucht van Short Stirling W7630MG-M. Het oorlogsgraf is geen graf: men is daar neergestort in een afschuwelijke situatie/ de nabestaanden hebben hun geliefde daar niet begraven. Er wordt het hele jaar door gezaaid-geploegd en geoogst/gelopen en gereden over “het graf”. Er volgt een motie in de gemeenteraad én in tweede kamer. Er zijn contacten met het ministerie van binnenlandse zaken en gesprekken met de grondeigenaar. Ze krijgt veel nationale en internationale aandacht via tv- radio- krant en met ondersteuning van de SGLO wordt in de Tweede Kamer een motie aangenomen: het Nationaal Programma Berging Vliegtuigwrakken is een feit, het Rijk vergoedt 100% van de kosten.
De berging in 2019. De Short Stirling in Echt-Susteren is het 1ste vliegtuig dat volgens dit programma wordt geborgen. De berging start met diverse vooronderzoeken om uiteindelijk tot een offerte te komen. Het gekozen civieltechnisch bedrijf zet het terrein af met hekwerken die met plastic zichtdicht worden gemaakt. Op het terrein komt een grote tent, drainagepompen en reserve waterbekkens worden gegraven, een spuitcontainer, ’n zeefinrichting en werkcontainers voor het personeel worden geplaatst en de plek waar gegraven zal worden wordt gemarkeerd. Tijdens de berging werden de nabestaanden voor een driedaags programma, dat door de stichting en gemeente was samengesteld, uitgenodigd. Ondanks dat diverse nabestaanden hun familielid zelf niet eens gekend hadden was het voor velen een emotionele rollercoaster. Ze bezochten abdij Libosch en hadden een mooi gesprek met Vader Abt Dom Malachias. Op de bergingssite was m.n. het bezoek aan spuitcontainer en zeef emotioneel. In de tent was een expositie met wrakdelen maar ook van de uniformen die de crew destijds droeg en een slideshow met foto’s van hen en alle gebeurtenissen van de afgelopen jaren. De leden van de stichting waren ter ondersteuning op alle belangrijke momenten aanwezig.
Niet lang nadien werden alle mensen voor het bezichtigen van de expositie, die door minister Olongren werd geopend, uitgenodigd. Tijdens de opening waren de ambassadeurs van GB-Canada, een afgevaardigde namens de regering van Australië, de voorzitters van de stichtingen, het college van B&W, de grondeigenaar en natuurlijk radio-tv zenders en kranten aanwezig. Uiteindelijk bezochten duizenden, ook uit België, Duitsland en Groot-Brittannië, de expositie.
De resultaten. Er zijn geen resten van de vier crewleden gevonden. Ook zijn er geen bommen gevonden, slechts enkele vloerdelen van de romp, verwrongen zuurstofflessen en veel gefragmenteerde delen. Alleen de zware delen zoals de 4 motoren, de hubs van de propellers en de poten van het landingsgestel werden, ook zwaar beschadigd door de enorme klap, gevonden. Het buitengewone doorzettingsvermogen en volharding van
Marleen Jennissen hebben tot het Nationaal Programma Vliegtuigbergingen geleid waarbinnen al zes succesvolle bergingen, inclusief stoffelijke resten, in hebben plaatsgevonden. Momenteel heeft Marleen een van de 4 vermiste vliegers van Stirling W7630 gevonden, die als onbekend begraven ligt op een militaire oorlogsbegraafplaats. Zij zet zich nu in om de grafsteen aan te laten passen, een proces dat nog wel enige tijd zal vergen want het CWGC (de beheerder van de militaire oorlogsbegraafplaatsen, opent geen graven voor DNA-onderzoek. Chapeau voor Marleen Jennissen!